Czego dotyczyło naruszenie?
Stołeczny Ośrodek dla Osób Nietrzeźwych, został ukarany przez organ nadzorczy (Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych) za bezprawne nagrywanie i utrwalanie dźwięku na terenie placówki, za pomocą systemu monitoringu, które w ocenie organu, stanowiło działania nadmiarowe.
W związku z powzięciem przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych informacji o zastosowaniu przez Stołeczny Ośrodek dla Osób Nietrzeźwych podsłuchu, organ zwrócił się do administratora z prośbą o udzielenie wyjaśnień, a w przypadku potwierdzenia praktyki, polegającej na rejestracji dźwięku, również o wskazanie stosownej podstawy prawnej takiego działania, celu przetwarzania, wykazania jego niezbędności oraz okresu retencji danych (czasu przechowywania) wraz z informacją o podstawie prawnej, z której okres ten wynika. W odpowiedzi, administrator potwierdził, że na terenie Ośrodka, funkcjonuje system monitoringu, rejestrujący obraz oraz fonię, zastosowany w celu sprawowania nadzoru i zapewnienia bezpieczeństwa doprowadzonym osobom nietrzeźwym. Jak przedstawiono, okres przechowywania danych, wynosił co do zasady maksymalnie 60 dni, począwszy od dnia ich zarejestrowania. Jako podstawę prawną, wskazano realizację obowiązku prawnego, wynikającego m.in. z ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
W związku z potwierdzeniem przez administratora stosowania praktyki, polegającej na rejestracji dźwięku, organ nadzorczy wszczął z urzędu postępowanie w sprawie naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych, co w konsekwencji doprowadziło do nałożenia na Ośrodek kary administracyjnej.
W decyzji nakładającej karę, organ nadzorczy stwierdził, że w analizowanym przypadku, nagrywanie oprócz obrazu również fonii, stanowiło działanie nadmiarowe i było bezprawne, co oznacza, że nie znajdywało uzasadnienia w świetle obowiązujących przepisów prawa. Podstawy prawne, wskazane w wyjaśnieniach przez administratora, organ uznał za niezasadne, „chybione”, a część z przytoczonych przepisów, nie miała zastosowania do prowadzonego Ośrodka. Stanowisko UODO, podzielił również Wojewódzki Sąd Administracyjny (w wyroku z dnia 28 października 2022 r., sygn. akt II SA/Wa 1341/22), tym samym oddalając skargę na decyzję Urzędu, złożoną przez Miasto Stołeczne Warszawa. Sąd w wydanym wyroku, zwrócił uwagę na fakt, że rejestrowanie w ramach monitoringu danych osób, przebywających w warunkach przymusu, nie powinno być uzasadniane przez administratora budzącymi wątpliwość podstawami prawnymi. W analizowanym przypadku, wątpliwości te pojawiły się, na skutek stosowania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a także wydanych do niej aktów wykonawczych, co z uwagi na wprowadzenie przepisów w różnym czasie, znacząco utrudniło ich wykładnie.
Rodzaj i wysokość kary
Na Stołeczny Ośrodek dla Osób Nietrzeźwych nałożona została administracyjna kara pieniężna w wysokości 10 tys. zł. Przy ustalaniu wysokości kary, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, wziął pod uwagę umyślny charakter naruszenia, a także m.in. charakter, wagę i czas jego trwania. W tym miejscu warto podkreślić, że stan naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych, trwał od 2016 r. Wzięto również pod uwagę okoliczność łagodzącą, tj. współpracę administratora z organem nadzorczym.